Muziek van de progressieve rockgroep Nine Inch Nails is voor Temko de basis geweest voor de nieuwe richting die het kwartet is ingeslagen. Dat leverde fascinerende resultaten op tijdens een concert waarin de muziek experimenterend en improviserend aan den volke werd gepresenteerd. En waarbij pianist Rogier Telderman niet meer aanwezig was.
Nine Inch Nails ontstond in 1988 en werd al snel gecategoriseerd als ‘industrial rock band’. Vanaf de geboorte is Nine Inch Nails gegroepeerd rond oprichter en voorman Trent Reznor. Bovenal echter is de Amerikaan componist. Zoals van hem gewend schreef hij in 2008 in alle eenzaamheid het vierdelige album Ghosts I-IV. Dat diende nu als basis voor het nieuwe project dat de in Tilburg wortelende groep Temko deze avond in première liet gaan. Ghosts I-IV bestaat uit 36 losse delen, waarvan Temko er pakweg een stuk of acht speelde. Even nonchalant neergelegd als de compositie van Trent Reznor is c.q. lijkt samengesteld.
Temko beweegt zich even gemakkelijk op het gebied van eigentijds gecomponeerde-, als geïmproviseerde muziek. Daardoor werd Temko’s visie op Ghosts I-IV een bijzondere – van andere zich in deze richtingen bewegende muziek afwijkende – gebeurtenis. De gespeelde delen blonken zonder uitzondering uit door eenvoud. Vaak in de vorm van een themaatje van een handvol noten, neergelegd in een lange, zich herhalende reeks. Soms aan het begin van een deel, dan weer als de kraam waarop dit part van de muziek verder werd uitgebouwd. De muziek bestond uit een mengeling van elektronische- en akoestische elementen, verbazingwekkend afgewogen. Waarbij de eenvoud en de vaak melodieuze ondergrond precies de juiste nadruk kregen.
Het concert, dat zich afspeelde in het halfduister, begon met enkele zich herhalende noten op de piano. Kort nadien nam de marimba dit reeksje over om het – naar het leek eindeloos – in de herhaling te plaatsen. Daaromheen ging zich dan bedachtzaam de elektronica nestelen. Hoewel het podium redelijk was volgebouwd, nam de elektronica zeker niet het leeuwendeel van het programma voor zijn rekening. Leider Aart Strootman hanteerde naast zijn elektrische gitaar een mini-kabinetje voor wat elektronische accenten, basgitarist Fred Jacobsson breidde zijn mogelijkheden uit met elektronisch aangedreven toetsinstrumentjes. De piano, die deze avond werd bespeeld door Kamil Zawislak deed het met de hem toebedeelde akoestiek. En Ramon Lormans wisselde even gemakkelijk tussen slagwerk en marimba, die ook nog wel eens een elektronisch likje meekreeg.
HANDGEKLAP
De vier musici van Temko zijn in elk geval klankonderzoekers. Een gestreken basgitaar, handgeklap, ‘spacy’ gitaarklanken, een donkere en dreigende elektronisch opgewekte bastoon, percussief geknisper op de drums, een ‘tokkelende’ pianoklep en een schuchter opererende banjo hoor je bepaald niet elke dag voorbij komen. Evenmin als een verwoestend hardrockfragment, dat de opstap bleek naar het einde van het concert. Waarbij drie bandleden zich naar de piano begaven, Aart Strootman voorzichtig wat in het binnenste greep en de twee anderen bedeesd toehoorden hoe Kamil Zawislak een einde aan het optreden breide.
De Pool Kamil Zawislak was de vervanger voor Rogier Telderman, die mede aan de basis stond van Temko. Aart Strootman zei dat aan het vertrek van Telderman ‘andere ambities’ ten grondslag lagen. Het was volgens hem zeker niet zo, dat de wegen scheidden door onenigheid. “Dat is het laatste wat ik zou willen, Rogier en ik kennen elkaar al sinds onze conservatoriumtijd”, zo zei hij na afloop van het concert. Rogier Telderman beaamt dit. “Temko wil meer modern-klassiek repertoire gaan uitvoeren. Mijn focus ligt daar niet zo. Ik ben minder van de strikte noten en houd me liever bezig met eigen of nieuwe muziek, die ik samen met anderen kan ontwikkelen. Ik zit ook meer aan de improkant en merk dat daar bij Temko weinig ruimte voor is. Dus gaan we onze eigen paden kiezen.”
Voor wat betreft de opvolging van Rogier Telderman houdt Strootman nog de spreekwoordelijke slag om de arm. “Die naam maken we begin januari bekend.” Is dat wellicht de Poolse invaller? “Weet ik nog niet, we zijn er nog niet uit”, zo besluit hij.
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld PAUL JANSSEN
Temko plays ‘Ghosts I-IV’ (Nine Inch Nails)
Paradox Tilburg, 14 december 2016
Aart Strootman – gitaar, banjo en elektronica
Kamil Zawislak – piano
Fred Jacobsson – basgitaar, toetsen en elektronica
Ramon Lormans – slagwerk, marimba en elektronica
