Hoe veelomvattend het terrein kan zijn waarop jazz zich beweegt, daarvan poogt JazzNu bij elke publicatie te getuigen. Het is nog geen twee weken geleden dat pianist Marc Copland hier vertelde over zijn onderscheidende rol in de Afro-Amerikaanse muziek, nu is het zijn jonge Nederlandse collega Matteo Mijderwijk, die de schijnwerper fel op zich krijgt gericht.
De 25-jarige pianist maakt dit jaar deel uit van New Arrivals, een initiatief van Muzieklab Brabant, waarin muziekpodium Paradox in Tilburg, de podia van Muziekgebouw en Axes in Eindhoven en Toonzaal en November Music in ’s-Hertogenbosch samenwerken. Paradox heeft Matteo Mijderwijk onder zijn hoede genomen. Dat houdt in dat de pianist zich tijdens drie concerten presenteert: deze avond, in december en volgend voorjaar. Het eerste optreden bestond uit twee delen: een solorecital van Matteo Mijderwijk en een trioconcert met violist Oene van Geel en elektronicaspecialiste Dyane Donck. De pianist, die vorig jaar afstudeerde aan Fontys Conservatorium in zowel gecomponeerde als geïmproviseerde muziek, toonde zijn veelzijdigheid door tijdens zijn soloconcert een improviserende dwaaltocht over de toetsen te maken en in het trioconcert absoluut zijn mannetje te staan.
GLORIEUS
Matteo Mijderwijk alleen op het podium betekende een presentatie die zich bewoog tussen bedachtzaam en glorieus. Al in het tweede stuk toonde hij zijn durf door een welhaast orkestrale passage te laten contrasteren met een ingetogen vervolg. Een vergelijk met Harmen Fraanje diende zich onherroepelijk aan. Niet verwonderlijk, omdat Matteo Mijderwijk onder meer bij hem studeerde. Maar wie dit niet wist, zou ook wel bij Fraanje zijn uitgekomen, al was met haar vanwege de houding op de pianokruk en de indruk die Matteo Mijderwijk naliet, alsof alles zomaar uit de losse pols is ontstaan. Knap.
In de benadering van de jonge pianist zitten zeker ook Noorse invloeden. Je hoort in de rustige adem die zijn spel kenmerkt en uit de daarop volgende dynamiek Bugge Wesseltoft, maar ook Edvard Grieg, met zijn door ruimte en lucht getypeerde klanklandschappen. Waar de ene keer de bloempjes bloeien en een andere keer de sneeuwstormen jagen, daar lijkt Matteo Mijderwijk zich thuis te voelen. Met een voluptueus toucher en een zijdezachte, aaiende en koesterende aanslag, even afstekend als de witte en zwarte kleur van de pianotoetsen.
Het trio-optreden met Oene van Geel en Dyane Donck werd een Doos van Pandora, maar wel een met vele deurtjes. Er werd zorgvuldig gemusiceerd, met kleine geluiden en afwezigheid van grote gebaren. Op het podium zaten twee rasimprovisatoren, waartegen Matteo Mijderwijk zich moest wapenen of op zijn minst overeind diende te blijven. Dat lukte verrassend goed. Soms zweeg hij, hetgeen een organisch gevolg was van de muzikale inspanningen van de andere twee. Maar een andere keer nam hij zelfbewust het initiatief door bijvoorbeeld over een fraaie stemimprovisatie van Donck en Van Geel, de piano blij te laten twinkelen.
AFSPRAKEN
Het trio had geen kans gezien vooraf te repeteren. Het moest het doen met enkele afspraken, waarvan de luisteraar zich afvraagt hoe die gestand moeten worden gedaan in een concert dat volledig uit improvisatie bestaat. Dat is echter de kracht van op het moment gemaakte muziek, waarbij een eerste vereiste is dat degenen die daaraan deelnemen, zulke ontwikkelde oren hebben dat zij op elke situatie kunnen anticiperen. Die gave heeft Matteo Mijderwijk en dit gaf dit trioconcert een verwonderlijk tintje.
Oene van Geel speelde op zijn vijfsnarige viool: strijkend en tokkelend zoals van hem gewend. Hij bouwde knappe een-tweetjes op met Dyane Donck, die afwisselend met elektronica, basgitaar, stem, digitale theremin en kleine blaasinstrumenten weerwoord gaf. Het leverde knappe, fascinerende zoektochten op, die nergens spaak liepen. In deze verheven improvisaties doolde Matteo Mijderwijk mede rond. Evenals de anderen zoekend, maar nergens de weg kwijt rakend. Op zo’n leeftijd repliek vindend vanuit een moerassige ondergrond waarop je als musicus geen houvast hebt, dat is bewonderenswaardig.
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld GEMMA VAN DER HEYDEN
New Arrivals – Matteo Mijderwijk met Dyane Donck en Oene van Geel
Paradox Tilburg, 17 juni ’16
Matteo Mijderwijk – piano
Oene van Geel – viool en stem
Dyane Donck – elektronica, basgitaar, digitale theremin, stem en fluitjes
